Mermer hakkında bilmeniz gerekenler

Mermer nedir?

Mermer, kalker ve dolomit gibi kayaçların metamorfizma sonucu başkalaşım geçirmesi ile oluşan bir bileşimdir. Bileşimlerinin çok büyük bir kısmını “kalsit”, yani kristalleşmiş kalsiyum karbonat (CaCO₃) oluşturmaktadır. Mermerin akıllara ilk gelen o asil görüntüsü, genelde beyaz ve grimsi desenleridir.

Fakat çıkarıldığı bölgedeki yabancı maddelerin bu başkalaşıma etki etmesi sonucunda; sarı, mavimsi, kırmızı, siyah ve pembe gibi renklerde mermerler ortaya çıkabilir. Mermerin endüstriyel tanımı ise büyük parçalar halinde kesilebilen, geniş ebatlarda bloklar olarak elde edilebilen ve cilalanıp parlatılabilen taşların tamamını kapsamaktadır.

Gerek bir yapı malzemesi gerekse de antik bir sanat aracı olarak kullanılmış ve kullanılmakta olan mermer, ihtişamıyla tarih boyunca tüm çağlarda insanlığın ilgisini hızlı bir şekilde çekmeyi başarmıştır. Geçmişi Neolitik Çağ’a kadar uzanan mermer, bu dönemde parlak bir taş olarak silah ve eşya yapımında kullanılmaya başlanmış ve günümüze kadar da değerini kaybetmemiştir. Eski Mısır’ın firavun mezarlarında ve piramitlerinde, Antik Yunan’ın meşhur heykellerinde, Roma İmparatorluğu ve Rönesans dönemine ait yapı ve eserlerde, mermerin parlak ihtişamını yoğun şekilde görmek mümkündür. Anadolu’daki geniş mermer yataklarının büyük etkisiyle Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu, mermere büyük önem vermiş ve saraylarında bir kalite ölçütü olarak kullanmışlardır. Bu dönemlerden günümüze kadar ulaşmış saray, hamam ve çeşmelerin mermer kaplama lüks zemin ve duvarları, akıllarda yer etmiştir. Türkler için büyük bir önem ifade eden mermer, Osmanlı’dan günümüze miras kalmış bir değer olarak önemini sürdürmektedir.

Mermer Nerelerden Çıkarılır?

Mermer tüm dünyaya yayılmış geniş bir üretim yelpazesine sahiptir. Dünya ülkeleri arasında Türkiye, İtalya, İspanya, Yunanistan son zamanların en büyük işlenmemiş mermer üreticileri arasında yerlerini almaktadır. %42 gibi bir oranla başta Türkiye olmak üzere bu ülkelerdeki mermer yatakları, dünya mermer üretiminin çok büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Yine son yıllarda gelişen sanayileri ve ucuz iş gücü sayesinde Çin ve Hindistan gibi ülkeler, işlenmiş mermer üretiminde üst sıralara tırmanmaktadır. Çin, dünyanın en yüksek işlenmemiş mermer ithal eden ülkesi konumundayken, bu ithalatının büyük bir kısmını Türkiye’den yapmaktadır.

Bazı kaynaklara göre Türkiye, dünya doğal taş rezervinin yüzde 40’ını bünyesinde barındırır. Türkiye sınırları içerisindeki işletilebilir mermer rezervinin 4 milyar metreküpün üstünde olduğu, aynı zamanda traverten rezervinin 2,8 milyar metreküp ve granit rezervinin 1 milyar metreküp olduğu, yapılan araştırmalarda görülmektedir. Bu doğal kaynakların verdiği imkanlar çerçevesinde gelişen sanayisi ile ülkemiz, dünya doğal taş üretimi sıralamasında en üst sıralara yerleşmiştir. Günümüzde mermer ocakları, Anadolu’nun dört bir yanında bulunmaktadır.

Türkiye’deki mermer yatak ve ocaklarının tarihleri de eskiye dayanır. Roma ve Bizans döneminde dahi işletilen mermer ocaklarından çıkan ürünlerin bir kısmı ülke sınırları içindeki yapı ve eserlere şekil verirken büyük bir kısmı ise Avrupa’nın çeşitli yerlerine gönderilmiştir. Günümüzde ise Anadolu’nun üçte biri mermerlere kaplı denilebilir. Ülkemiz sınırları içerisinde mermer üretimi; Afyon, Kütahya gibi bölgelerde öne çıkmaktadır. Marmara Adası, İzmir, Kocaeli-Gebze, Bursa, Bilecik, Koçhisar, Niğde, Yozgat gibi mermer ocağı konusunda önemli olan illerimiz başta olmak üzere, yataklar ve üretim tesisleri çok geniş bir yelpazeye yayılmıştır.

Mermer Nerelerde Kullanılır?

Mermerin aktif olarak kullanımı tarih öncesine dayanır. Günümüze kadar çeşitli evrimlerden geçerek gelen kullanım alanları büyük değişiklik gösterse de var olan önemi hiç kaybolmamıştır. Bir lüks ve varlık göstergesi olarak firavunların, kralların, sultanların yaşamlarından çıkıp nihayetinde her türden insanın günlük yaşamında yerini bulmuştur. En karakteristik mermer işçiliği Antik Yunan ve Roma heykellerinde gözlemlenmektedir. Mermer, sert ve sağlam yapısı nedeniyle o günün sanat eserlerinin ana malzemesi olmuştur. Ayrıca günümüze kadar bütünlüğünü koruyup bize adeta o günleri hissettirmektedir. Osmanlı Dönemi’nin tamamen mermer kaplı yapıları ve özellikle çeşmeleri hemen dikkat çekmektedir.

Mermer bir zamanların mutfak tasarımlarında da vazgeçilmez bir yere sahip yapı malzemesi olarak yerini almıştır. Bugün de bir moda trendi olarak tekrar canlanmaktadır. Bunun nedeni mermerin sert, yıpranmaz, çizilmez ve neme dayanıklı bir yapıda olmasıdır. Aynı zamanda bakımının ve temizliğinin çok kolay olması uzun bir süre boyunca bu alandaki neredeyse tek seçim olmasında büyük bir etken olarak öne çıkmaktadır. Kısa bir süre öncesine kadar geleneksel mermerler, yerini daha modern tercihlere bıraksa da günümüzde tekrar bu alanda yavaş yavaş bir dönüşüm yaşanmaktadır. Mermerin suya olan dayanıklılığı ve temizliğindeki kolaylık, mutfakta olduğu kadar banyolarda da sık sık kullanımının görülmesini sağlamaktadır. Banyolarda mermer kullanımı, sınırlı ve daha çok estetik amaçlı olabileceği gibi, tamamen fonksiyonel ve çok geniş alanlarda da olabilir. En çok tercih edilen lavabo ve yer döşemelerinin dışında, değişik amaçlarla duvar ve küvet gibi alanlarda da özenli bir işçilikten geçmiş mermerin kullanımı ile banyonuzda modern bir çizgi yakalamanız mümkün olacaktır.

Günümüz modası, mermere yeniden hem fonksiyonel hem de estetik düzeyde yer vermeye başlamıştır. Büyük mermer işlemeli kapı girişleri veya mermer sütunlar, modern bir evin tamamlayıcı unsurları olarak kullanılabilmektedir. Bu büyük ve dikkat çeken mermer yapıların yanında küçük ve şık mermer aksesuarlar, heykeller, biblo ve duvar kaplamaları, evlerimizi tamamlayacak küçük dokunuşlar arasında yerini almaktadır. Son dönemlerde artan işçilik kalitesi, mermer yer döşemelerinin, duvar kaplamalarının ve merdiven basamaklarının modern çizgilere sahip evlerinizin içinde uyumlu ve dikkat çekici bir şekilde yer bulmasına olanak sağlamaktadır.